István Várdai speelt Sjostakovitsj

Finse tongval en Russisch peper

De eerste niet-Finse chef-dirigent van het Fins Radio Symfonieorkest brengt een Fins-Russisch concert. Magnus Lindberg ontpopt zich in zijn sprankelende Serenades tot het eenentwintigste-eeuwse ‘antwoord’ op Sibelius, wiens Derde symfonie op het programma staat. De Hongaar István Várdai vervangt Truls Mørk in het Eerste celloconcert van Sjostakovitsj. Várdai (geb. 1985), die in 1997 overigens in Den Haag debuteerde, won prijzen in de grote celloconcoursen. Hij bespeelt inmiddels de legendarische Stradivarius ‘Ex du Pré-Harrell’ uit 1673 waarop eerder Jacqueline du Pré en Lynn Harrell soleerden.

Existentiële noten

De eisen die de Russische autoriteiten kunstenaars oplegden waren nooit mals, en zowel Sjostakovitsj als Sibelius trachtte zich uit die klem te bevrijden. Sibelius streed in zijn Derde symfonie (1907) voor een ‘echte Finse muziek’ en Sjostakovitsj kon in 1959 eindelijk zonder de hete adem van Stalin in zijn nek zijn Eerste celloconcert schrijven. Al moest hij nog wel rekening houden met de alomtegenwoordige Componistenbond. Het resultaat is er niet minder om. Existentiële noten die klinken voor een hoger doel dan louter behagen.