Een hele Beethoven-symfonie uit het hoofd!
zo 30 jul 2017
Waarom zou een orkest niet ook uit het hoofd kunnen spelen? En wat komt daar dan bij kijken? Het Aurora Orchestra gaat de uitdaging aan.
Onderdeel van
Het is de normale gang van zaken: een orkest speelt een groot werk van achter de lessenaars. Met bladmuziek. Maar toch, niet iedereen op het concertpodium speelt altijd van papier. Solisten bijvoorbeeld, spelen zo een heel soloconcert uit het hoofd. Duizenden noten. Waarom zou een orkest dan niet ook uit het hoofd kunnen spelen? En wat betekent dat dan voor hoe de muziek klinkt, spelen zonder bladmuziek?
Aurora Orchestra
Het Londense Aurora Orchestra werd in 2004 opgericht door een stel jonge, nog studerende, musici. Na tien jaar vol bijzondere, grensoverschrijdende projecten, bedachten ze in 2014 iets nieuws. Hoe zou het zijn om als orkest een hele symfonie uit het hoofd te spelen? Het eerste slachtoffer was Mozarts Symfonie nr. 40. En de reacties waren overweldigend. 'Adembenemend', schreef The Telegraph, 'sprakeloos', schreef The Times, 'fabelachtig', aldus The guardian. Een sterrenregen daalde op het jonge orkest neer. En een nieuwe manier van musiceren was geboren. Na de symfonie van Mozart studeerden de leden van het orkest ook andere meesterwerken in, uit het hoofd. Zoals Beethovens Vijfde en Derde symfonie, en Mozarts 'Jupiter' Symfonie.
'Bevrijd' én 'doodeng'
Voor luisteraars is het vast en zeker bijzonder om te zien en te horen hoe een orkest een groots meesterwerk uit het hoofd speelt. Maar hoe is het voor de orkestleden? Die roemen de vrijheid die je als musicus hebt als je niet meer vastzit aan de bladmuziek. Vrijheid om rond te kijken tijdens het spelen. Maar ook de vrijheid om ruimte in je hoofd te hebben en te luisteren naar wat er eigenlijk allemaal nog meer gebeurt op het podium. 'Je luistert op een andere manier. Je hoort dingen die je nooit eerder hoorde. Iedereen kent de muziek zo goed, het verandert het werk volledig', vertelt een orkestlid. 'Zonder lessenaar ben je vrijer om te bewegen. Je kunt beter communiceren, óók met het publiek', vertelt haar collega. Al is het niet enkel goud dat blinkt: 'Doodeng', glimlacht een cellist. En wellicht is het juist die combinatie, van vrijheid en spanning, die het luisteren naar een orkest dat 'by heart' speelt zo fascinerend maakt!
Bekijk hieronder het filmpje waarin leden van het Aurora Orchestra vertellen over spelen 'by heart', uit het hoofd: