Het Verborgen Concertgebouw - Orkestbibliotheek
wo 28 dec 2016 - Tekst: Lonneke Tausch
In de kelder van Het Concertgebouw, in de buurt van het podium van de Grote Zaal, huist de bladmuziekcollectie van het Koninklijk Concertgebouworkest. Het orkest leent zijn partijen en partituren niet uit. Het kostbare materiaal, vaak voorzien van unieke aantekeningen, wordt alleen door het orkest zelf gebruikt. Al komt het natuurlijk voor dat een van de twee orkestbibliothecarissen met een kopietje een gastorkest uit de brand helpt als er onverhoopt een partij zoek blijkt.
- Macbeth
Het symfonisch gedicht Macbeth van Richard Strauss (1864-1949) werd meer dan honderd jaar geleden, op 8 maart 1914, voor het laatst gespeeld door het Koninklijk Concertgebouworkest onder leiding van Willem Mengelberg. Deze map bladmuziek was sindsdien niet meer open geweest. Ter gelegenheid van het Straussjaar 2014 stonden de antieke partijen weer op de lessenaars in de Grote Zaal. - Rolkasten
Veel vierkante meters heeft de bladmuziekschatkamer van het Concertgebouworkest niet. De kleine ruimte wordt dan ook zo efficiënt mogelijk benut, met archiefkasten tot vlak onder het hoge plafond. De kasten staan zo dicht mogelijk op elkaar op rails. Met een draaiwiel kunnen ze uit elkaar worden geschoven. - Klimaatinstallatie
Hoe ouder de partijen en partituren, hoe kwetsbaarder. Net als in een museum worden temperatuur en vochtigheid nauwlettend in de gaten gehouden. - Uitvoeringsgeschiedenis
Stempels op de bladmuziek geven informatie over hoe oud het materiaal is of wanneer het is gebruikt. Er zijn partituren met notities en zelfs correcties van illustere dirigenten uit het (soms verre) verleden, en ook van componisten die bij het Concertgebouworkest eigen werk kwamen dirigeren. In de strijkerspartijen zijn vaak de gewenste streekvoeringen van dirigenten of concertmeesters bewaard gebleven. Het komt regelmatig voor dat een orkestlid gedetailleerde aantekeningen van zijn voorgangers bij bepaalde passages aantreft. Allemaal zeer waardevol voor de historie van de speelstijl van het orkest!
Dit artikel verscheen eerder in Het Concertgebouw Magazine editie maart/april 2014
