Sylvia Willink vereeuwigde Bernard Haitink in brons
do 2 mrt 2023 - 3 minuten leestijd - Tekst: Liesbeth Houtman
Beeldhouwer Sylvia Willink maakte een bronzen buste van dirigent Bernard Haitink, die sinds kort staat in de Dirigentenfoyer. ‘Zijn mond was een beetje scheef, wist je dat?’
‘Het idee voor de buste ontstond toen Haitink in oktober 2021 was overleden’, vertelt Sylvia Willink vanuit haar huis door de telefoon. ‘Ik ken hem van zestig jaar eerder, de tijd van de zwart-wittelevisie, en heb hem ook in Het Concertgebouw zien dirigeren. Zijn gezicht kon ik wel dromen. Ik heb het zien groeien, net als zijn manier van dirigeren. Zijn Mahler, zijn Bruckner; ik ben zelf een groot Mahler-liefhebber. Ik was getriggerd om hem weer terug te halen, herkend door zijn musici en publiek.’
‘Aan de sculptuur heb ik keihard gewerkt, maandenlang, aan één stuk door. Kijken, kijken, en nog eens kijken. Is de neus zo goed, of moet die toch een paar millimeter kleiner? Hoe zitten de oogkassen in elkaar, hoe zijn neusvleugels? Zijn mond was een beetje scheef, wist je dat? Ik kon hem moeilijk opgraven in Engeland hè, dus ik was afhankelijk van foto’s. En ik heb veel video’s bekeken, die kan je stilzetten om even goed in te zoomen.’
De buste van Bernard Haitink © Sylvia Willink
Haitink had niet zoveel haar. Ik heb hem een plukje extra gegeven
‘Hij had een wellustige onderlip, grote tijgerogen en een geweldig voorhoofd met heel goede denkrimpels. En hij had natuurlijk niet zoveel haar. Ik heb hem een plukje extra gegeven. De leeftijd heb ik bewust vaag gehouden. Hij is misschien zestig, vijfenzestig, zeventig, ik weet het niet. Het ging mij om zijn persoonlijkheid. En dat strikje? Elke dirigent heeft een strikje, toch?’
‘Het Concertgebouw had al een beeld van Horowitz van mij, dat staat in de Solistenfoyer. Het mag wel weer eens met de Swiffer geaaid worden, nu we het er zo over hebben. Maar goed, directeur Simon Reinink kende ik dus al. Verleden jaar is hij naar mijn Haitink-sculptuur komen kijken. Hij zag het beeld op tafel staan en zei: “Ooohhh… díe wil ik hebben!”’
Sylvia Willink en Simon Reinink bij de buste van Bernard Haitink © Jan-Kees Steenman
‘Toen moest ik op zoek naar een nieuwe gieter, want mijn twee vaste gieters waren ermee uitgescheden. Die heb ik uiteindelijk gevonden, Atelier80 in Dreumel, in de buurt van Tiel. Ik heb zelf de kop naar beneden gedragen, heel voorzichtig, de drie trappen van mijn woning af. Met een vriendin samen zijn we er in haar auto heen gereden. Ze hebben de buste heel mooi gegoten, ik ben heel tevreden ja, ik kan niet anders zeggen.’
Ik heb zelf de kop naar beneden gedragen, heel voorzichtig, de drie trappen van mijn woning af
‘Haitink heb ik nooit persoonlijk ontmoet. Maar in 2016 stuurde ik hem de biografie van mijn oude vriend, de dirigent Frieder Weissmann, Der vergessene Maestro. Haitink woonde toen nog in Zwitserland. Ik kreeg een handgeschreven briefje terug, zo ontzettend aardig. Wat hij zoal schreef? Dat het boek een verrassing was, een welkome verrassing. O, wacht ik heb die brief hier op de vleugel liggen, ik stuur ‘m je per e-mail wel even door.’
Bedankbriefje van Bernard Haitink aan Sylvia Willink, 2016
‘Haitink was mij sympathiek, hij deed een snaartje bij mij trillen. Dat-ie er ineens niet meer was, trof me. Maar nu is hij er dus weer, al is het dan een sculptuur in brons. Toen de buste klaar was, hebben we hem in een kistje gelegd met een dekentje eronder en zijn we van Dreumel naar Haarlem gereden. In de werkplaats van restaurateur Huib Nelissen is daar de marmeren sokkel aangemeten. Het ontwerp in de kleuren van de lambrisering van de Dirigentenfoyer is van architect Evelyne Merkx, uitgevoerd door steenhouwerij Cortlever-Agricola. Het was voor mij belangrijk dat-ie op ooghoogte kwam te staan. Je moet niet bukken voor een beeld, vind ik.’
Haitink was mij sympathiek, hij deed een snaartje bij mij trillen
‘Ik ben heel blij met hoe de buste er nu staat bij staat, in de hoek van de Dirigentenfoyer. Je kan ernaast gaan staan, of eromheen lopen. De kop neigt een beetje naar voren, alsof Haitink zijn nek uitsteekt naar het orkest, om alles met zijn ogen en oren in de gaten te houden. Bij de onthulling was de familie aanwezig. Zijn oudste dochter zei tegen mij: “Ik kreeg tranen in mijn ogen toen ik hem zag.” Het ís ‘m, vonden ze. Kijk, dat raakt mijn kunstenaarshart, die waardering is mij zeer welkom.’
De buste van Bernard Haitink, omringd door familie van de dirigent © Jan-Kees Steenman
