Tan Dun brengt ode aan Beethovens Negende: Nine

De Chinese componist en dirigent Tan Dun leidt het Duitse Bundesjugendorchester en het World Youth Choir in Beethovens Negende symfonie. Geïnspireerd door Schillers teksten én Chinese klassieke poëzie componeerde hij een nieuw werk voor koor en orkest als hedendaags antwoord op de Negende. Op zaterdag 31 augustus klinkt de Nederlandse première hiervan tijdens het slotweekend van de VriendenLoterij ZomerConcerten in Het Concertgebouw.

De veelgevraagde Chinese componist zag meteen opvallende overeenkomsten tussen de 'Ode an die Freude' en de Chinese filosofie: 'Alle mensen zijn broeders, en alle wezens zijn gelijkwaardig. Dit uitgangspunt van harmonie tussen mens en natuur vond ik ook bij de Chinese filosofen Lao Zi en Zhuang Zi van 2400 jaar geleden.'

Met deze filosofie als basis zocht Tan Dun in de oude Chinese poëzie naar teksten die een antwoord vormen op Schillers iconische ode in Beethovens Negende symfonie. Deze vond hij in de poëzie van Qu Yuan, in de tekst voor de eerste Chinese rituele opera van 2400 jaar geleden, en de teksten van Li Bai, 1300 jaar oud, over de harmonie in de natuur.

De drie delen van Tan Duns nieuwe werk symboliseren elk een aspect hiervan: 'De drie werelden Nine, Wine en Time zijn in het Chinees allemaal hetzelfde woord 'Jiu'. Zij zijn zo intrinsiek verbonden met elkaar. Ze verbinden het geluid van de natuur, van de wijn (met meer betekenis in het Engels: spirit) en tijd, samen voor een eeuwigdurende vrede.'

Over Tan Dun

Met onder meer een Grammy en een Oscar (Crouching Tiger en Hidden Dragon) op zijn New Yorkse schoorsteenmantel en met zijn rol van UNESCO Global Goodwill Ambassador is Tan Dun een van de meest gewaardeerde (film)componisten van dit moment. Hij studeerde aan het Conservatorium van China bij Toru Takemitsu, voordat hij in New York bij John Cage in de leer ging. Maar zijn muzikale basis ligt in het dorp waar hij opgroeide, in het midden van China. Hij leerde er van lokale boeren traditionele snaarinstrumenten bespelen. Bij een sjamaan die er nog rituelen en ceremonies uitvoerde, zag Tan Dun dat natuurlijke materialen als stenen, hout en water uitstekende slagwerkinstrumenten kunnen zijn. Door de Culturele Revolutie is die sjamanistische traditie bijna volledig verdwenen, maar Tan Dun gebruikt nog steeds graag voor de concertzaal ongewone materialen als papier (Paper Concerto, 2003) en water (Water Concerto, 1998) in zijn orkestpartituren. In Nine musiceren de slagwerkers met stenen, naast traditionele Chinese bekkens en trommels (taiko, paigu), Tibetaanse klankschalen en westerse slagwerkinstrumenten.

Over het Bundesjugendorchester en het World Youth Choir

Het Bundesjugendorchester is het nationale jeugdorkest van Duitsland en bestaat uit jongeren van 14 tot 19 jaar oud. Dirigenten van het orkest waren onder anderen Herbert von Karajan, Kurt Masur en Simon Rattle. In het World Youth Choir komen jongeren tussen 17 en 26 jaar oud van over de hele wereld samen om muziek in te studeren en concerten te geven tijdens de jaarlijkse tournee. Het koor – symbool van vrede, eenheid en harmonie – trad op bij de Nobelprijsuitreiking en de Olympische Spelen.

Tan Dun dirigeert Beethovens Symfonie nr. 9

Bundesjugendorchester

World Youth Choir

Tan Dun, dirigent

Iris Hendrickx, sopraan

Jo-Pei Weng, mezzosopraan

Xavier Moreno, tenor

31 augustus 20.00 uur Grote Zaal