Kijk dit weekend naar Made in America van het Concertgebouworkest
di 25 jan 2022 - 1 minuut leestijd - Tekst: Het Concertgebouw
In het weekend van zaterdag 29 en zondag 30 januari speelt het Concertgebouworkest in drie concerten een mozaïek aan composities uit de Verenigde Staten: soloconcerten, symfonische muziek en filmmuziek. De drie registraties zijn hieronder te bekijken.
Kijk voor meer informatie over Made in America op de website van het Concertgebouworkest.
De registraties zijn te bekijken tot en met 6 februari 2022.
Onderdeel van
Zaterdag 29 jan, 20.00 uur. Susanna Mälkki leidt Ives, Perry en Adams
Susanna Mälkki, dirigent
Leila Josefowicz, viool
introductie door Thomas Vanderveken
Julia Perry- A Short Piece for Orchestra
John Adams - Vioolconcert
Charles Ives - Symfonie nr. 2
Over dit concert
Amerikaanse componisten gingen heel laat pas op zoek naar een eigen muzikale identiteit. Het gebruik van populaire muziek en jazz doorkruiste de invloedrijke neoklassieke stijl die begin twintigste eeuw uit Europa kwam overwaaien. Wanneer we de werken van Charles Ives, Julia Perry en John Adams - die samen zowat een eeuw omspannen - nu als hoorbaar ‘Amerikaans’ ervaren, heeft dat veel te maken met die ontwikkelingen.
Susanna Mälkki leidt het orkest in Charles Ives’ Tweede symfonie, dat bomvol bekende en minder bekende melodieën zit. Populaire liedjes die de herinneringen aan zijn jeugd in New England kleurden, maar ook Bach, Beethoven, Wagner... Met dit soort symfonische collages was Ives rond 1900 zijn tijd ver vooruit.
Ook Julia Perry verwerkte graag de volksmuziek van haar jeugd in haar muziek, in haar geval vooral Afro-Amerikaanse spirituals. Perry’s carrière begon succesvol, maar haar oeuvre verdween naar de achtergrond verdwenen. A Short Piece for Orchestra laat horen hoe onterecht dat is: het opwindende werk laat een volstrekt originele stem binnen de Amerikaanse muziek horen.
Met zijn Vioolconcert liet de inmiddels wereldberoemde componist John Adams de melodie weer toe in zijn ritmisch pulserende muziek. En hoe! De soloviool rijgt de ene melodie aan de andere. Er zijn niet veel violisten die het extreem virtuoze werk kunnen uitvoeren. Gelukkig is er Leila Josefowicz: een onvermoeibare strijder voor hedendaagse muziek en vooral een geweldige violiste die nergens voor terugdeinst.
Zondag 30 jan, 14.15 uur. Filmmuziek van Vertigo, Star Wars en E.T.
Stéphane Denève, dirigent
Kelley O’Connor, mezzosopraan
introductie door Thomas Vanderveken
Over dit concert
´Amerika is het enige land met zogeheten ‘filmcomponisten’. Daarbuiten zijn er componisten die af en toe aan een film werken.´ Aldus Bernard Herrmann, die zijn angstaanjagende stempel drukte op menige Alfred Hitchcock-film. De tijd dat filmmuziek als tweederangs kunst werd afgedaan is voorbij. Diverse filmscores hebben inmiddels een verdiende plek gekregen op het orkestrepertoire.
Natuurlijk ontbreekt John Williams niet. Wat hadden Steven Spielberg en George ´Star Wars´ Lucas zonder hem moeten beginnen? En dan Erich Wolfgang Korngold: hij was in Wenen een gelauwerd operacomponist tot de nazi-dreiging hem naar Californië verdreef. Zijn theatergevoel kwam daar goed van pas bij zijn briljante partituren voor romantische avonturenfilms over duellerende musketiers en hartstochtelijke liefdes.
Veel Amerikaanse componisten schrijven ´filmische´ muziek waar geen film bij nodig is. Jennifer Higdons blue cathedral roept emotionele beelden op: het is een in memoriam voor haar jong gestorven broer. De eerste uitvoeringen van de Neruda Songs van Peter Lieberson waren het hartverscheurende afscheid van zijn doodzieke vrouw, mezzosopraan Lorraine Hunt-Lieberson, van haar publiek.
Zondag 30 jan, 20.00 uur. Klaus Mäkelä leidt Wolfe, Copland en Dvořák
Klaus Mäkelä, dirigent
Calogero Palermo, klarinet
introductie door Thomas Vanderveken
Julia Wolfe - Fountain of Youth
Aaron Copland - Klarinetconcert
Antonín Dvorák- Symfonie nr. 9 'Uit de nieuwe wereld'
Over dit concert
De uitgestrekte prairies, de chaos van de metropool, bergen en wouden, woestijnen en wolkenkrabbers. De landschappelijke diversiteit van de Verenigde Staten is eindeloos. Divers is ook de bevolking met zijn mozaïek aan culturele achtergronden. Die diversiteit wordt weerspiegeld in de Amerikaanse gecomponeerde muziek. Toch lijkt er vaak sprake van iets wat al die muziekstijlen met elkaar verbindt. Wat maakt Amerikaanse muziek Amerikaans?
De smeltkoes van culturen in de Verenigde Staten heeft geleid tot allerlei mengvormen van klassieke muziek en stijlen als jazz, latin, rock en pop. In Fountain of Youth van Julia Wolfe klinkt de jeugdige energie van de rock door. Met Aaron Coplands jazzy Klarinetconcert staat soloklarinettist Calogero Palermo in de schijnwerpers. Copland was schatplichtig aan de Tsjech Antonín Dvořák. Om Amerikaanse componisten hun eigen muzikale identiteit te laten vinden, werd hij in 1892 aangesteld als conservatoriumdirecteur in New York, waarna hij zich met zijn Negende symfonie, ‘Uit de Nieuwe Wereld’ liet inspireren door de landschappen en de verschillende culturen van de Verenigde Staten. Het werd een enorm succes, met name het troostrijke Adagio is een van de megahits van de klassieke muziek.
