Maxim Emelyanychev: ‘Ieder concert probeer ik iets anders te doen’

‘Als luisteraars willen klappen, gewoon tijdens een deel of tussen twee delen van een symfonie door, vind ik dat prima. Applaus na een hoge noot van een sopraan: perfect. Als er geklapt wordt, betekent dat dat mensen er helemaal in zitten en reageren op wat ze meemaken. Het is onnatuurlijk om je gedeisd te houden terwijl je dat niet zo voelt.’

‘In de serie Grote Pianisten speel ik de eerste helft van het programma op een Bechstein-vleugel. Rachmaninoff hield erg van de Bechstein, het is een instrument met vele kleuren. Het is uitermate geschikt voor zijn muziek, in dit geval een aantal van de Preludes en Etudes-tableaux. Na de pauze, bij Moesorgski’s Schilderijen van een tentoonstelling, zit ik achter een instrument van de Fransman Erard. Hij was een van de beroemdste bouwers uit de negentiende eeuw. De muziek van Moesorgski was nauw verbonden met de Franse cultuur en past mede daardoor bij de klankesthetiek van een Erard. Het mechaniek en de kleuren van dit instrument zijn heel verfijnd.’

Maxim Emelyanychev voor het Rijksmuseum © Andrej Grilc

Ravel en Moesorgski

‘Ik begon mijn muzikale carrière als dirigent, ik was twaalf jaar, pas daarna kwam de piano in beeld. Als dirigent houd ik me bezig met de authentieke uitvoeringspraktijk. Hoe en op welke instrumenten werd er gespeeld in de tijd dat de stukken werden geschreven? Ik vind de combinatie Ravel en Moesorgski tijdens de pianoavond heerlijk. Ravel heeft een fantastische orkestversie gemaakt van Moesorgski’s Schilderijententoonstelling. Ravel op een Bechstein werkt ook goed, het gaat niet alleen maar om de historische aandacht, maar ook om je eigen interpretatie.’

In onze moderne wereld moeten wij musici aan de luisteraar laten horen waaróm we deze muziek spelen

‘Ik sta tussen de historische benadering en de interpretatie van nu in. In onze moderne wereld moeten wij musici aan de luisteraar laten horen waaróm we deze muziek spelen. Muziek van Bach door een saxofoonkwartet kan geweldig klinken, mits je haar enorm goed speelt. Muziek kun je tegenwoordig zo makkelijk online beluisteren, maar je moet haar in het echt horen, in de zaal.’

Opgegroeid met barokmuziek

‘il Pomo d’Oro is een van mijn lievelingsensembles, ik sta er sinds 2013 voor als chef. Het is één groot feest. We nemen barokke sonates mee. Ik ben opgegroeid met barokmuziek, die is erg belangrijk voor mij. En ik speel straks zelf mee: op klavecimbel, orgel en zink. Daarbij: in Het Concertgebouw spelen en dirigeren geeft me enorm veel plezier. Mahler en Mengelberg hebben hier op de bok gestaan, daar ben ik niet ongevoelig voor. Het is net als in een game, waar je extra levens kunt winnen, dat idee heb ik in deze zalen. Ik krijg er twee keer zoveel energie, gewoon vanwege de plek.’

In Het Concertgebouw spelen en dirigeren geeft me enorm veel plezier

Maxim Emelyanychev in de antichambre van Het Concertgebouw © Andrej Grilc

‘Met het Scottish Chamber Orchestra, waaraan ik ook verbonden ben als chef, voer ik onder meer Beethovens Zevende symfonie uit en Widmanns Con brio. Zoveel orkesten, zoveel klankkleuren. Een paar jaar geleden zou ik de musici nog willen vertellen hoe ik dacht over de dynamiek en meer specifieke technische zaken waardoor je een bepaald geluid krijgt. Nu doe ik dat niet meer. Ik wil liever van een orkest horen wat het in huis heeft, daar leer ik van: frisse ideeën van de spelers, dingen waaraan ik zelf niet had gedacht. Dirigeren uit verse partijen, zonder aantekeningen van een vorige keer, vind ik ook een must, weer helemaal opnieuw de componist lezen. Natuurlijk moet je geïnformeerd zijn, maar ieder orkest is anders, iedere zaal, ieder jaargetijde. En ieder concert probeer ik iets anders te doen.’