Saskia Voorbach: ‘Ik heb míjn manier van presenteren’

‘Dit kan toch niet waar zijn?!’ Saskia Voorbach kijkt nog altijd verbaasd als ze terugdenkt aan het telefoontje dat ze in april kreeg van de eindredacteur van AVROTROS Klassiek. Of ze interesse had om Hans van den Boom op te volgen? ‘Ja, geweldig! Ik was met mijn vriend en mijn kinderen in ons vakantiehuisje op de Veluwe en zei direct ja. Maar ik vond het ook ongelooflijk. Zoiets gigantisch, dat gaat toch niet zo? Het voelde als een droom.’

Voorbach was in maart gastspreker in de AVROTROS-podcast Prelude. Zo ging het balletje rollen. Die droom blijkt trouwens écht: per september neemt zij het stokje van Hans van den Boom over. Reuzespannend, vindt ze. ‘Hans is een begrip, hij heeft een hele schare trouwe luisteraars. De twee laatste concerten van het seizoen in mei hebben we samen gepresenteerd. Ik dacht dat de luisteraars thuis m’n hart konden horen bonken, zo hevig ging het tekeer.’

Saskia Voorbach en Hans van den Boom in de radio-loge van de Grote Zaal © Eduardus Lee

Ik dacht dat de luisteraars thuis m’n hart konden horen bonken

Voorbach groeide in Amsterdam op in een muzikaal nest. ‘Mijn grootvader was Willem van Otterloo, de broer van mijn moeder was Rogier van Otterloo. Allebei heb ik nooit gekend, ze overleden voor en net nadat ik werd geboren. Mijn moeder speelde op hoog amateurniveau hobo. Ze zong in koren en met mij en mijn broer oefende ze de partijen die ze moest instuderen. Ikzelf heb altijd in kinderkoren gezongen en ik had pianoles. Mijn vader luisterde vooral naar lichte muziek. Dat deed hij stiekem, met de koptelefoon op, want mijn moeder vond het verschríkkelijk.’

Gevarieerd leven

Na haar klassieke zangopleiding in Maastricht en Den Haag ontwikkelde Voorbach zich tot muzikale duizendpoot. Ze is sopraan in het zevenkoppige vocale ensemble Kobra, leidt in de Spaarndammerbuurt het cafékoor Koor Next Door, geeft les op Muziekschool Amsterdam en is coach van het kinderkoor Nieuw Vocaal Amsterdam. ‘Ik vind het heerlijk om zo’n gevarieerd leven te hebben.’ Daar komt binnenkort haar rol van radiopresentator bij.

Voorbach formuleert haar antwoorden in heldere volzinnen. ‘Ik heb altijd een natuurlijke manier van praten gehad, op school was ik goed in spreekbeurten. Ik ken veel zangers die zeggen: ik durf echt niet te praten voor publiek, laat mij maar zingen. Bij mij is dat andersom. Bij concerten van Kobra houd ik vaak een praatje.’

Ik heb altijd een natuurlijke manier van praten gehad, op school was ik goed in spreekbeurten

‘Er hing bij de Van Otterloos een bepaald aura rond klassieke muziek. Zelfs tijdens het kerstdiner was men bezig de grote componisten te analyseren en te bekritiseren. Mijn moeder kon erg kritisch zijn. Als ik vroeger op de piano een verkeerde toets aansloeg, dan brulde ze vanuit de keuken welke noot het had moeten zijn. Bij de zangavonden op het conservatorium zat ze met een notitieboekje op schoot. Ze noteerde alles: dit is niet zuiver, dat moet anders. Ook over mijn medestudenten. Het ging zelfs zover dat zij op een gegeven moment niet meer welkom was.’

Identiteit

Het voedde haar met een groot ontzag voor klassieke muziek. ‘Er is een tijd geweest dat ik nauwelijks nog muziek durfde te maken. Om gek van te worden! Solozingen, wat ik vroeger wel heb gedaan, doe ik nu niet meer. Tegelijkertijd is muziek mijn metgezel in het leven, een bron van vreugde en schoonheid waar ik altijd aansluiting bij vind. Klassieke muziek zit in mijn genen, ik ontleen er een groot deel van mijn identiteit aan.’

Er is een tijd geweest dat ik nauwelijks nog muziek durfde te maken

Naast muziek heeft Voorbach nog een andere passie: tekenen. Op haar website staat een selectie van haar vrolijke, kleurrijke werk. ‘In december 2023 had ik mijn eerste expositie, in ’t Reghthuys Westzaan. Ik word altijd erg gelukkig van mijn eigen tafereeltjes. Tekenen is mijn uitlaatklep. Anders dan bij muziek kan het mij niets schelen wat anderen ervan vinden.’

Gevoel voor muziek

‘Ik was veertien toen mijn moeder verliefd werd op de componist Otto Ketting en ons gezin verliet’, vervolgt Voorbach. ‘Zij is met hem getrouwd, tot zijn dood in 2012 zijn ze samen gebleven. Otto was erg geïnteresseerd in pop en jazz. Door hem is mijn moeder ook andere muziekstijlen gaan waarderen. Dan belde ze op: Justin Timberlake, ken je die, zo’n enige jongen! Het heeft haar kritische houding wel wat veranderd.’

Tegenwoordig is de band met haar moeder heel hecht. ‘En ze is een geweldige oma!’, vertelt Voorbach trots. Over haar kinderen gesproken: dat zijn Lucy van vijf en Timo van zeven. ‘Ze hebben allebei veel gevoel voor muziek, vooral mijn zoon, hij zingt heel zuiver en bevriest bijna als hij iets moois hoort. Maar hij vindt het niet stoer, liever gaat hij naar judo of voetbal. Ik moet oppassen dat ik niet te gretig ben, want ik wil hem natuurlijk wel aanmoedigen.’

Normaal breng ik de zondagochtend door in pyjama

‘Ik heb co-ouderschap. In het weekend zijn de kinderen bij hun vader. De zondagochtend was in mijn schema dus nog vrij. Normaal breng ik die door in pyjama, een beetje rommelen, uitgebreid ontbijten. Dat zal vanaf september anders zijn, maar dat vind ik helemáál niet erg. Ik slaap sowieso nooit uit, rond zes uur ben ik wel wakker.’

Mooiste plek van de wereld

In haar rol van presentator van Het Zondagochtend Concert komen haar muzikale achtergrond en haar liefde voor taal samen. ‘Ik vind het fantastisch dat ik mag vertellen over al die componisten en muziek waarmee ik ben opgegroeid. En dát op de mooiste plek van de wereld: Het Concertgebouw.’

Saskia Voorbach in de Grote Zaal © Eduardus Lee

Naar één concert in het nieuwe seizoen kijkt zij speciaal uit: de laatste zondag van september staat Otto Ketting op het programma. ‘Hij is twaalf jaar mijn stiefvader geweest, dat maakt het heel bijzonder.’ Maar eerst gaat zij deze zomer naar de eenoudercamping in Brabant en daarna met vriend Bas wandelen in de Zwitserse bergen. Op zondag 1 september fietst Voorbach in alle vroegte naar Het Concertgebouw. Daar neemt zij, nu helemaal alleen, plaats in de radio-loge. ‘Hoe ik die eerste zondagochtend opsta? Met zin en zenuwen, denk ik. Sowieso ga ik me vreselijk goed voorbereiden.’

Hans van den Boom had zijn eigen manier van praten en doen

‘Hans van den Boom had zijn eigen manier van praten en doen, die zijn van hem. Ik heb míjn manier.’ Hoe die is? Voorbach denkt even na. ‘Dat vind ik lastig te omschrijven. Fris misschien? En ik heb iets van muzikaliteit in mijn stem. Kijk, het vak van radiopresentator is nieuw voor mij. De eerste paar keer zal het misschien wat houterig klinken. Maar ik verwacht dat ik mij steeds vrijer zal voelen.’