Stem mee: wat is het beste lied over Amsterdam?
ma 16 dec 2024 - 4 minuten leestijd - Tekst: Marjolijn de Cocq - Foto: Simon van Boxtel / Awesta Darwesh
Ruim 1100 mensen reageerden op een oproep van Het Concertgebouw en Het Parool om mee te stemmen over het mooiste Amsterdamse lied. Een vakjury stelde op basis daarvan een shortlist van tien liedjes samen. Welk nummer wint? Doe mee en stem! Het winnende lied maken we eind januari bekend tijdens ‘Amsterdam in Concert’.
Het maakte niet uit of het een bekend of minder bekend lied was, of het een oud of nieuw nummer was. En het genre deed er ook niet toe. Er kwamen 125 liedjes binnen, en daaronder waren opmerkelijk veel klassiekers. En heel veel verschillende uitvoeringen van het lied Amsterdam, van De Dijk tot David Bowie (of die ene stem voor de versie van Gavin Friday, niet onopgemerkt gebleven). Er was ook dat andere Amsterdam, de Songfestivalbijdrage uit 1980 van Maggie MacNeal. Of een weer heel ander Amsterdam door Nothing but Thieves.
Op vrijdag 6 december vond in de werkkamer van de Amsterdamse kunstwethouder en juryvoorzitter Touria Meliani in de Stopera het juryberaad plaats met juryleden Orville Breeveld (muzikant, producent, componist en consultant voor Het Concertgebouw), Peter van Brummelen (popjournalist van Het Parool), Joris Nassenstein (musicus, productieleider en conceptontwikkelaar bij Het Concertgebouw) en acteur en muzikant Merel Pauw, die onder de naam Elmer bekend is als rapper.
Er werd geluisterd en meegeneuried, er werd gewezen op briljante composities, schitterende vioolsolo’s en een accordeon die gewoon een synthesizer was. Veelal was de jury unaniem, soms waren stemrondes nodig.
Hard tegen hard
Meliani: ‘Wat is het Amsterdamse levenslied? Is het nostalgie, of is het veel breder dan dat? Verandert het met de tijd, moeten we vernieuwing nastreven? Is het het moment dat je samen in de kroeg zit – of is een lied hét Amsterdamse lied puur omdat het móói is?’
Wat is het Amsterdamse levenslied? Is het nostalgie, of is het veel breder dan dat?
Bij de laatste twee afvallers ging het in de pleidooien hard tegen hard. Tulpen uit Amsterdam van Herman Emmink: beste liefdeslied over Amsterdam – of ordinaire schlager? Sophie Straat met Groen Amsterdam: een must als dé stem van deze generatie – of slap aftreksel van ’t Kleine café aan de haven?
Gebaseerd op de lijst van 25 liedjes die de meeste stemmen van de Paroollezers kregen, kwam deze shortlist tot stand van tien: om de onvergetelijke uitvoerenden die symbool staan voor de stad, om hoe ze de identiteit van de stad vertegenwoordigen en vertolken én om artistieke kwaliteit.
Onderdeel van
Dit is de shortlist van tien liedjes, met Spotifylink:
1. ’t Is stil in Amsterdam – Ramses Shaffy
Ramses Shaffy vertolkt in ’t Is stil in Amsterdam het gevoel dat iedere Amsterdammer ervaart die ’s ochtends heel vroeg de stad even voor zichzelf heeft. Jurylid Joris Nassenstein: ‘Shaffy is als singer-songwriter een van de geniaalsten. Hij kwam van buiten, maar omarmde Amsterdam.’ Jurylid Merel Pauw: ‘Dit nummer is emotie op zichzelf.’
2. Geef mij maar Amsterdam – Johnny Jordaan
De tekst van Geef mij maar Amsterdam – over klaverjasclub Schoppen Negen die een weekje in Parijs was – kan haast niemand meezingen. Maar het lied heeft een refrein met wat de jury noemt ‘een laag instapmodel’. Juryvoorzitter Touria Meliani: ‘Ik hou van lichtvoetig, ik vind het mooi uplifting. Dit gaat over groepsgevoel en de armen om elkaar heen.’
3. Big City – Tol Hansse
Parkeerproblemen, geluidsoverlast, toerisme en vuil op straat – Big City van Tol Hansse op muziek van Clous van Mechelen uit 1978 loopt vooruit op de gentrificatie en is nog steeds actueel. Én een toonbeeld van Amsterdamse humor. Jurylid Peter van Brummelen: ‘Een hilarische meezinger.’
4. Aan de voet van die ouwe Wester – Willy Alberti & Johnny Jordaan
Aan de voet van die ouwe Wester mag volgens de jury niet ontbreken, omdat het een van de grootste hits was van Willy Alberti. Jurylid Joris Nassenstein: ‘Willy Alberti was degene die de Napolitaanse tenor naar Amsterdam heeft gebracht. Met zijn stemgebruik heeft hij hier een specifieke liedtraditie gecreëerd.’
5. Origineel Amsterdams – Osdorp Posse
De vernieuwing op de shortlist stamt met Origineel Amsterdams van de Osdorp Posse alweer uit 2000. Jurylid Merel Pauw: ‘Dit zijn pioniers in de Nederlandse hiphopgeschiedenis. Het is erkenning voor hoe groot het genre hier is en dat het in Amsterdam is begonnen – daar kunnen we supertrots op zijn.’
6. Amsterdams Parfum – Jenny Arean
Door de tekst van Jan Boerstoel en de vertolking door Jenny Arean maakt Amsterdams parfum een onuitwisbare indruk. Jurylid Joris Nassenstein: ‘Jenny Arean, een van de grande dames van het Amsterdamse lied.’ Jurylid Merel Pauw: ‘Het gevoel van Amsterdam hierin roept echt herkenning op.’
7. Bloed, zweet & tranen – André Hazes
André Hazes staat symbool voor Amsterdam, zijn Bloed, zweet & tranen wordt misschien meer verbonden met Ajax. Juryvoorzitter Meliani: ‘Maar het gaat over mensen die zich moeten opwerken, over individuele strijd. Het is een heel verheffend lied en in die zin echt ook voor iedere Amsterdammer.’
8. Aan de Amsterdamse grachten – Wim Sonneveld
Als er één nummer is dat iedereen bij elkaar brengt, is dat Aan de Amsterdamse grachten. Jurylid Orville Breeveld: ‘Componist en tekstschrijver Peter Goemans werd geboren in Constantinopel. Dat hoor je terug in de arrangementen, de compositie is briljant. Als je geen Nederlands spreekt, pakt dit nummer je nóg.’
9. Amsterdam huilt – Rika Jansen
In Amsterdam huilt zingt Rika Jansen over de zwartste geschiedenis van de stad, op een schitterende melodie met veel Jiddische invloeden. Jurylid Merel Pauw: ‘Het roept een kinderlijke angst in je op, een gevoel van beklemming. Doordat ze de goede tijd die ooit was bezingt, voel je des te meer de tragedie.’
10. Amsterdam – Jacques Brel
Deze oerversie moest het zijn: Amsterdam van de Belg Jacques Brel, ook wel Dans le port d’Amsterdam geheten. Dat het eigenlijk over Antwerpen ging (maar dat paste niet in het metrum), doet er niet toe: een buitenlandse artiest verhief met dit lied de Amsterdamse haven – en wat daar achter de coulissen gebeurde.
Stemmen kan tot 2 januari via Het Parool. De winnaar wordt op 29 januari bekendgemaakt tijdens de ode aan het Amsterdamse lied ‘Amsterdam in Concert’ ter gelegenheid van 750 jaar Amsterdam.
