Candida Thompson - Op zoek naar speelvrijheid

‘Flexibel kunnen reageren op elkaar, een vorm van vrijheid vinden: daarvoor is vertrouwen nodig op het podium. We bouwen dit seizoen met een aantal solisten verder aan de band die we al jaren met hen hebben. Met Janine Jansen gaan we écht ver terug. Ons eerste concert was in België, weet ik nog. Nu spelen we tijdens haar festival rondom Bach. Janine is duidelijk in hoe ze iets speelt, ze dicteert niet, maar laat in haar streek zien wat ze in gedachten heeft. Adem, timing, snelheid, gewicht, dat zijn allemaal onderdelen van het strijken waarmee je een verhaal kunt vertellen. De strijkarm is een gereedschap waarmee je kleuren kunt maken – precies dat doe ik ook met het orkest. Als een solist op die manier speelt, is het voor een ensemble gemakkelijk om in te haken op iemands klankvoorstelling.’

We bouwen met een aantal solisten verder aan de band die we al jaren met hen hebben

‘Ook de pianisten Alexander Gavrylyuk, een zeer sensitief musicus, en Lucas en Arthur Jussen brengen een vorm van flexibiliteit met zich mee die voor ons prettig is om mee te werken. Met Alexander spelen de aanvoerders onder meer Schuberts Forellenkwintet, buitengewoon spannend. Lucas en Arthur spelen Phoenix met ons, het stuk dat Fazıl Say voor hen schreef.’

Fazıl Says benadering van de muziek, zijn gevoel van vrijheid in het musiceren, beïnvloedt ons als orkest

‘Fazıl Say vind ik inspirerend. Hij is volledig zichzelf, en laat zich niets zeggen. Als musicus is hij extreem creatief in kleur- en klankvorming. In de combinatie van spelen en componeren gaat hij eeuwen terug, vroeger waren veel componisten zelf goede performers. Fazıls benadering van de muziek, zijn gevoel van vrijheid in het musiceren, beïnvloedt ons als orkest. Die speelvrijheid zoeken we allemaal, en is niet altijd makkelijk. Je bent soms geblokkeerd doordat je stukken uitvoert die al vaak zijn gespeeld, je wilt respectvol met de partituur omgaan. Dan is iemand als Fazıl, die out of the box denkt, heel aantrekkelijk om erbij te hebben.’

‘In het programma met Mozarts Eerste pianoconcert, Silvestrov en Fazıls eigen muziek wisselen we af – dat doen wij vaker op deze manier. Fazıl speelt, en een volgend moment zijn wij aan de beurt met een ander werk. Zo klinken de delen van Mozarts Serenade in D, ‘Notturna’ afgewisseld met korte pianowerken van Mozart en van Fazıl zelf. In een opzet met een dergelijke beweging past hij goed, vonden wij. In eerste instantie was Fazıl huiverig, maar gelukkig was hij bereid de sprong te wagen. Als je op deze manier stukken na elkaar plaatst, hedendaags en Mozart, kun je telkens met frisse oren luisteren.’

Met zangers werken is enorm leerzaam

‘Een andere samenwerking die we dit seizoen voortzetten is die met het Nederlands Kamerkoor. Met de zangers brengen we Rossini’s Petite messe solennelle in een nieuwe versie voor strijkorkest, harmonium en kamerkoor. Zonder dirigent is voor het koor spannender dan voor ons, en maakt een productie tot een uitdaging. Ik hou erg van Rossini, dat operetteachtige, een geweldige wereld. Een koor is iets magisch, de kleuren die ze kunnen produceren. De zangers zingen, op een instrument probeer je ook te zingen, en adem te halen om op de juiste manier te fraseren. Met zangers werken is enorm leerzaam. Ik kijk er zeer naar uit.’