Clarence Creebsburg over het Ketikoti-concert: ‘Muziek was een vorm van protest’

Af en toe bekijkt Clarence Creebsburg de foto’s van het herdenkingsconcert van vorig jaar. Ze roepen mooie herinneringen bij hem op. ‘Het was een hele hype’, stelt hij tevreden vast. ‘Bezoekers kwamen in klederdracht, mensen stonden op om te dansen. En we hadden heel wat video’s die viraal gingen op Facebook en Instagram.’

In 2023 en 2024 herdenken we dat honderdvijftig jaar geleden de trans-Atlantische slavernij werd afgeschaft. Het was voor Creebsburg de aanleiding om dit concert te organiseren. ‘Ik wilde de verboden geluiden van de negen betrokken landen, slash eilanden laten horen op een plek waar dat normaal gesproken niet gebeurt.’

Ketikoti-herdenkingsconcert in 2023 © Arcadio M. Lanz

Creebsburg kwam via consultant Orville Breeveld in contact met Het Concertgebouw. Aanvankelijk wilde hij de Kleine Zaal huren. Maar de organisatie was zo enthousiast dat zijn idee uitmondde in een coproductie. ‘Het Concertgebouw heeft een lange geschiedenis. Het bouwt voort op wat al bestaat. Dat vond ik een passende omgeving voor het Ketikoti-concert, want de dialoog moet ook na dit herdenkingsjaar doorgaan. Zoals onze minister-president zei: het is geen punt, maar een komma.’

De dialoog moet ook na dit herdenkingsjaar doorgaan

Bruggen slaan

Wie ben je? Waar sta je? Waar ga je naartoe? Die drie vragen staan centraal bij Creebsburg. Zijn bedrijf Becoming You staat voor identiteitsontwikkeling. ‘Veel mensen worstelen met het vinden van hun eigen ik, met het aarden in hun omgeving’, legt Creebsburg uit. ‘We dagen mensen uit om buiten hun comfortzone te treden, in de hoop dat zij niet alleen gemotiveerd en geïnspireerd worden, maar ook geactiveerd. Durf te breken met bestaande netwerken, want alleen zo kun je groeien.’

Becoming You slaat bruggen tussen verschillende werelden. ‘Iedereen heeft het steeds over diversiteit en inclusie. Wij draaien dat om: inclusie en diversiteit. Betrek mensen eerst erbij, daarna zien we hoe we de diversiteit kunnen inbouwen.’

Strafbaar

De activiteiten die Becoming You organiseert, variëren van lezingen en masterclasses tot popopmarkten. Onder de noemer Kulturu vinden ook theatervoorstellingen en concerten plaats. Muziek bezit bij uitstek de kracht om te verbinden, zegt Creebsburg, en kan fungeren als middel om zowel jezelf als de ander beter te begrijpen. ‘Muziek is onlosmakelijk verbonden met de trans-Atlantische slavernij. Het was een vorm van protest, ontspanning en het overdragen van traditie. Maar muziek was ook strafbaar. Het uitdragen van je identiteit via muziek kon de dood tot gevolg hebben. Door de verboden geluiden te laten horen, staan we stil bij die periode.’

Het uitdragen van je identiteit via muziek kon de dood tot gevolg hebben

Cross-over

‘Tijdens het herdenkingsconcert maken we een cross-over: van het continent Afrika, via de oceaan naar de eilanden, en terug naar het vasteland', vervolgt Creebsburg. ‘Ik zei het al: de négen betrokken landen, slash eilanden. Bij de trans-Atlantische slavernij denken we algauw aan Suriname, maar we moeten ook de ABC- en SSS-eilanden niet vergeten, net als de beide Guyana’s. Die culturen kun je niet zomaar over één kam scheren. Zo ontstond het concept van dit concert. De ocean sounds linken de verboden geluiden. Die klanken halen we naar het heden door bijvoorbeeld het gebruik van een piano, saxofoon, gitaar en drums.’

Rincho X tijdens het Ketikoti-herdenkingsconcert in 2023 © Arcadio M. Lanz

Klederdracht

De muzikanten koos hij zo dat ze passen in het concept. ‘Het gaat mij erom dat de artiesten de ocean sounds en verboden muziek kunnen vertalen, niet of ze populair zijn.’ Creebsburg is blij en trots dat hij Sangrafu uit Suriname wist te engageren, een dynamisch gezelschap met wortels in de Winti-traditie. ‘Ze waren toevallig in Nederland aan het toeren.’ Tot de line-up behoren ook zangeres Sherry Dyanne, saxofonist Romana de Meneges en tambú-specialist Rincho X. En er is dit keer een vrouwelijke host: Ralitsa Maduro. ‘Binnen de negen community’s is de vrouw de verbinder. Dat vond ik een mooi symbool.’

Het verhaal moet je kunnen horen, zien, proeven en ruiken

De Surinaamse groep Prisiri Fu Wi Afo treedt op in traditionele klederdracht. ‘Hun kleding is onderdeel van het verhaal dat wij vertellen. Dat verhaal moet je kunnen horen, zien, proeven en ruiken. Het liefst zou ik de Kleine Zaal willen injecteren met geuren die verbonden zijn aan de community’s.’ Het idee borrelt al pratende in hem op. ‘Misschien kom ik wel met een verrassing. Nee, ik verklap nog niet wát.’

Stand-upcomedy

Creebsburg zit stevig in de entertainmentscene, zoals hij het zelf uitdrukt. Organiseren is zijn tweede natuur. ‘Daar voel ik me prettig bij. Er is een spreekwoord dat luidt: schoenmaker, blijf bij je leest. Ik ben ook wel creatief hoor, vroeger deed ik aan stand-upcomedy, maar wat muziek betreft ben ik een luisteraar.’ Het Concertgebouw kende hij al wel goed, zegt hij. ‘Ik heb biochemie gestudeerd en liep stage bij het toenmalige Instituut Collectie Nederland aan het Museumplein. Met mijn stagebegeleider ging ik naar de lunchconcerten. We deden er inspiratie op voordat we weer aan de slag gingen met onze testjes op schilderijen.’

Met mijn stagebegeleider ging ik naar de lunchconcerten

Groter publiek

Als het aan Creebsburg ligt, wordt het Ketikoti-herdenkingsconcert in Het Concertgebouw een traditie. Hardop droomt hij alvast over toekomstige edities. Geregeld krijgt hij de vraag: waarom verhuist het evenement niet naar de Grote Zaal? Die ambitie heeft hij niet. ‘Ik wil het concert wel naar een groter publiek brengen – het liefst bereik ik miljoenen mensen – maar dat zit ‘m niet in de capaciteit van de zaal. Dat kan ook op andere manieren. Nu ik er zo over nadenk: het zou geweldig zijn als we het herdenkingsconcert kunnen streamen op bijvoorbeeld de nationale televisie.’

Creebsburg neemt een laatste slokje water. ‘Weet je: jij stelt mij een vraag en in mijn hoofd begin ik onmiddellijk met inrichten. Misschien moet ik me voor dat streamidee maar eens hard gaan maken.’ Nabrander: ‘Bij dezen dus een oproep aan potentiële partners.’