Column: Gijs Groenteman - ‘Je wordt gegrepen door een stuk of door de uitvoering. Of niet’

Ik had besloten om fan te worden van Het Concertgebouw. Omdat ik amper benul had van klassieke muziek, nam ik twee abonnementen voor de Grote Zaal. Symfonieorkesten in volle glorie uit hun dak zien gaan – ik had er zin in.

Ik kocht een abonnement voor het Concertgebouworkest. Dat heette het beste orkest ter wereld te zijn, het leek het me wel gepast om daar lekker vaak naartoe te gaan. Ook nam ik een abonnement voor het Nederlands Philharmonisch Orkest. Daar had ik eigenlijk nooit veel hysterische verhalen over gehoord, maar het abonnement was niet duur en ze speelden op maandagavond, wat handig voor mij was.

Als je bij een concert van het Concertgebouworkest de Grote Zaal binnenkomt is het of je bij de raad van bestuur van Unilever, Shell of KPMG te gast bent. Overal lopen mannen in pak, smetteloos geklede vrouwen, de echtgenoot of echtgenote aan de arm, heel vaak is er een lintje opgespeld. Tijdens het concert vallen de raden van bestuur dikwijls in slaap.

Op de goedkope plaatsen is het een gezellige boel met muzieknerds die ingespannen naar de muziek aan het luisteren zijn

Ook zijn er veel jongelui: jongens met suède gespschoenen, meisjes in jurkjes. Op de goedkope plaatsen (daar zit ik uiteraard) is het een gezellige boel met muzieknerds die, dikwijls met de partituur op schoot, ingespannen naar de muziek aan het luisteren zijn.

Op maandagavonden ging ik naar het Nederlands Philharmonisch Orkest. De sfeer in de zaal was heel anders. Ik zat naast Amsterdammers die jaren geleden een abonnement hadden gekocht via de Albert Heijn en dat nooit hadden opgezegd. Tussen de delen van een muziekstuk werd door sommigen ineens geklapt, streng verboden in de klassieke muziek, maar blijkbaar zat niet de hele zaal vol met muzieksnobs. Prettig.

Omdat ik een muzikale analfabeet ben kan ik niet uitleggen waarom ik van het NedPhO houd, maar ik verloor er mijn hart aan. Ik zag een Mahler 5 van ze waar ik diep door gegrepen werd, meer dan de Mahler 5 die ik in dezelfde tijd van het Concertgebouworkest zag.

Omdat ik een muzikale analfabeet ben kan ik niet uitleggen waarom ik van het NedPhO houd, maar ik verloor er mijn hart aan

Zo leerde ik een belangrijke les: het heeft geen enkele zin om naar de statuur van een orkest, een dirigent of een solist te kijken. Het is ook helemaal niet nodig om te begrijpen waarom je iets mooi vindt. Je wordt gegrepen door een stuk of door de uitvoering. Of niet. Of je loopt naar buiten met een onbestemd gevoel.

Maar de ervaring is van jezelf, en dat is het enige wat telt.

(wordt vervolgd)