Hemelbestormer Lucie Horsch: ‘Elke ervaring is een inspiratie’

‘In mijn puberteit heb ik mij regelmatig afgevraagd: ben ik wel normaal? Hoe kan het dat ik na een feestje helemaal uitgeput thuiskom, terwijl anderen er helemaal geen moeite mee hebben om in een grote groep te zijn? Of mijn perfectionisme. Waarom moet ik altijd alles goed doen, terwijl anderen totaal ontspannen een nieuwe uitdaging aangaan? Waarom kan ik dat niet op die manier?’

Lucie Horsch is het gewend om over zichzelf te praten. Interviews gaf het voormalige wonderkind al toen ze tien jaar was. ‘Ik ben dol op interessante gesprekken.’ In een Amsterdams café bij haar in de buurt vertelt de blokfluitist over wat haar bezighoudt.

Een paar dagen voor dit interview nam Horsch de video op die hoort bij de Hemelbestormers-campagne. Dat Het Concertgebouw haar uitriep tot Hemelbestormer, kwam voor haar als een verrassing. ‘Ik werk elke dag keihard om verder te komen, om mijn grenzen te verleggen, dan kun je niet de hele tijd bezig zijn met wat de buitenwereld van je vindt. Het is een label dat anderen op je plakken, net als Jong Talent. Maar zo’n video is wel een moment dat ik even met de ogen van een ander naar mezelf kijk. En dan denk ik: wow, ik heb al best veel bereikt. Daar kan ik trots op zijn.’

Enkele recente wapenfeiten: onlangs verscheen haar derde album, ze debuteerde bij het Concertgebouworkest, won de Nederlandse Muziekprijs en op voordracht van Het Concertgebouw en de Kölner Philharmonie toert ze als Rising Star door Europa. Het vanwege corona uitgestelde Rising Star-concert in de Kleine Zaal vindt plaats op 7 juni. Met luitist Thomas Dunford gaat ze die avond kriskras door de muziekgeschiedenis: van Dowland tot Debussy.

Ik was helemaal in tranen, zo diep onder de indruk was ik van het spel van Thomas

Zes jaar geleden zag ze een video van de Franse luitist. Ze stuurde hem direct een mail. ‘Vlak daarna ging ik naar een concert van hem in Parijs. Ik was helemaal in tranen, zo diep onder de indruk was ik van zijn spel. In zijn appartement hebben we toen voor het eerst samengespeeld. Thomas was net terug van een tournee, tussendoor was hij bezig met wasjes draaien. Het klikte muzikaal meteen. We dagen elkaar voortdurend uit.’

Lucie Horsch en Thomas Dunford © Nikolaj Lund

De drang om op het podium te staan zat er bij Horsch vroeg in. Ze groeide op als dochter van twee cellospelende ouders. Haar vader Gregor is eerste solocellist van het Concertgebouworkest, haar oudere broer koos voor het vak van violist. ‘Als kind al had ik de neiging om aan de buitenwereld te laten zien wie ik was. Ik was altijd bezig met toneelstukjes verzinnen, met verkleden, met mijn nichtje samen schreef ik hele opera’s. Ik was behoorlijk bijdehand, wilde me onderscheiden, een instrument kiezen dat echt helemaal van mij was. Het leuke van die blokfluit was dat ik al snel het idee had: daar snappen mijn ouders toch niks van.’

Als kind al had ik de neiging om aan de buitenwereld te laten zien wie ik was

‘Mijn ouders dachten: die blokfluit zal z’n tijd wel duren, over een paar jaar stapt Lucie over op de hobo of dwarsfluit. Zo is het dus niet gegaan. Ik was al jong op een professionele manier met muziek en met die blokfluit bezig, nam mijzelf heel serieus. Als kind en puber had ik er een handje van om mensen te corrigeren, inclusief mijzelf. Ook mijn ouders, en dat botste natuurlijk soms. Achteraf kan ik alleen maar zeggen dat zij het geweldig hebben gedaan. Mijn ouders hebben altijd gekeken naar wat mij en mijn broer plezier brengt, ons daarin gestimuleerd. Daar ben ik ze heel dankbaar voor.’

Het leuke van volwassen worden is dat je leert omgaan met je eigen persoonlijkheid in een grotere sociale context

Horsch bestelt nog een tweede cappuccino met havermelk. In rap tempo vervolgt ze: ‘Het leuke van volwassen worden is dat je leert omgaan met je eigen persoonlijkheid in een grotere sociale context. Dat je jezelf leert accepteren en kunt denken: zo ben ik nu eenmaal, ik hoef mij van anderen niks aan te trekken.’

Het volwassen-zijn heeft nog een andere positieve kant, vertelt ze. Want ook in haar werk krijgt zij steeds meer kansen voor haar eigen artistieke inbreng. ‘Neem mij nieuwe album Origins: daarop speel ik volksmuziek, dat was echt helemaal mijn idee.’

Met zang en piano heb ik een terrein gewonnen aan repertoire dat je niet op de blokfluit kunt spelen

Horsch rondde naast haar blokfluitstudie bij Walter van Hauwe een bachelor piano af bij Jan Wijn. Momenteel doet zij twee masters aan het Conservatorium van Amsterdam: zang bij Xenia Meijer en fortepiano bij Olga Pashchenko. ‘Met zang en piano heb ik een terrein gewonnen aan repertoire dat je niet op de blokfluit kunt spelen.’ En onlangs nam ze een eerste celloles bij haar ouders. ‘Het gevoel van strijken wil ik beter begrijpen.’

Of die muzikale uitstapjes invloed hebben op haar blokfluitspel? ‘Ik denk dat elke ervaring in mijn leven een inspiratie is. Het is belangrijk om mezelf te blijven uitdagen, om nieuwe vaardigheden te leren, ook buiten de muziek.’ Horsch noemt als voorbeeld de lessen Italiaans en kunstgeschiedenis die ze volgde aan de universiteit. En sinds een paar jaar doet ze aan yoga. ‘Ik heb altijd een aversie tegen sport gehad, vond de gymlessen op school stom. Yoga doe ik echt alleen voor mijzelf, thuis in mijn eentje op een matje met de video aan.’

Het is belangrijk om mezelf te blijven uitdagen, om nieuwe vaardigheden te leren

‘En ik ben bezig met mijn rijbewijs. Daar komt mijn perfectionistische kant weer bovendrijven. Mijn rijinstructeur zei laatst: “Lucie, je hebt het heel goed gedaan, want je raakte niet in paniek van je eigen kleine fouten.” Ook op het podium heb ik moeten leren: wezenlijk is niet of je een fout maakt, maar hoe je ermee omgaat. Als je een frons trekt op je gezicht, heeft het publiek dat direct in de gaten. Door een andere richting in te slaan, kan er een heel mooi en spontaan moment ontstaan.’

Ik heb moeten leren: wezenlijk is niet of je een fout maakt, maar hoe je ermee omgaat

Juist bij nieuwe muziek is het spontane element belangrijk, ontdekte Horsch. Voor haar Rising Stars-tournee schreef de Finse componist Lotte Wennäkoski een solostuk. ‘Lotte kende ik al, ik heb eerder meegespeeld bij een première van haar. Ze is in haar muziek altijd op zoek naar bijzondere klankkleuren. In Arteria zitten technieken die nooit eerder voor de blokfluit zijn opgeschreven. Een week voor de première in Boedapest heb ik het haar voorgespeeld. Ik was behoorlijk onzeker over het stuk, tot ik op het podium stond. Ik voelde de energie van het publiek en maakte allerlei keuzes waardoor de muziek als het ware ter plekke werd uitgevonden.’

‘Elke dag opnieuw stel ik mij de vraag: waarom besteed ik al die uren aan muziek? Waarom vind ik dat belangrijk? Nee, daar is niet één antwoord op te geven. De ene keer is het een bijzondere componist, de andere keer een inspirerend concert waarop ik mij voorbereid. Yoga helpt me om er op een wat spirituelere manier naar te kijken. Muziek is voor mij verbonden met zingeving, zij brengt ons in contact met de schoonheid van het leven. Dat klinkt misschien zweverig, maar ik geloof echt dat het zo is.’

Muziek is voor mij verbonden met zingeving

‘Al zulk soort gedachtes dwarrelen rond in mijn hoofd. Ze komen er maar zelden uit, zoals in dit gesprek met jou, waardoor het lastig is er betekenis aan te geven. De dingen die ik nu zeg, daar ga ik straks thuis nog eens verder over nadenken.’

‘Weet je’, zegt Horsch, vlak voordat zij wegfietst, ‘de meest inspirerende momenten zijn niet altijd die dingen die goed staan op je cv. Het gaat mij om het contact met anderen, om muzikale samenwerking. Ik heb nog zoveel dromen. Een ensemble dirigeren bijvoorbeeld, een operarol zingen of een festival oprichten. Uitdaging en inspiratie, daar word ik gelukkig van.’

Uitdaging en inspiratie, daar word ik gelukkig van