Noa Wildschut: ‘Ik moet me vrij kunnen voelen’

Een eerdere afspraak in Het Concertgebouw kon lastminute niet doorgaan. Doordat de uitslag van een PCR-test op zich liet wachten, zat Noa vast in Berlijn waar ze studeert bij Antje Weithaas. Dit keer hebben we meer geluk. Een paar dagen eerder was Noa nog in Stuttgart. Voor het eerst sinds maanden gaf ze er in een openluchttheater een aantal concerten mét publiek. ‘Eindelijk kon ik de toehoorders weer in de ogen kijken en de spirit van een liveconcert ervaren.’

‘De interactie met het publiek heb ik erg gemist. Ik wil mensen raken met muziek, ze meenemen in mijn verhaal. Daarvoor is het belangrijk dat ze er live bij zijn. Pas dan lukt het om samen helemaal op te gaan in de muziek. Ik denk weleens terug aan de momenten dat zelfs een uitverkocht Concertgebouw muisstil kon zijn. Er ontstaat dan iets magisch. Ik wist al wel dat dat bijzonder was, maar door corona ben ik het nog meer gaan waarderen.’

Ik wil mensen raken met muziek, ze meenemen in mijn verhaal

Toen vorig jaar de crisis uitbrak, was Noa als ECHO Rising Star op tournee door Europa. ‘Elisabeth Brauss, mijn vaste pianiste, en ik waren in Barcelona toen de lockdown begon. Een van de eerste concerten die werden gecanceld was dat op 1 april in Het Concertgebouw. Het drong allemaal nog nauwelijks tot ons door. Binnenkort kunnen we wel weer concerten geven, dachten we. Raar misschien, maar we hadden nog zo’n andere mindset.’

Nu, ruim een jaar later, heeft Noa aan den lijve ondervonden wat het betekent als het muziekleven volledig stil ligt. Noodgedwongen gaf ze streamconcerten. ‘Mijn eerste concert voor publiek tijdens de lockdown was een drive-in-concert in Borken, vlak over de Duitse grens. Er was een groot podium gebouwd op een parkeerterrein. Ik speelde het Vijfde vioolconcert van Mozart. Het publiek zat in auto’s en na afloop klonk een applaus van toeters. Heel bizar maar ook heel grappig.’

Toen vorige zomer de regels tijdelijk wat losser waren, gaf ze met Elisabeth een anderhalvemeterconcert in Het Concertgebouw. ‘Daar heb ik heel goede herinneringen aan. Het was erg gezellig met al die tafeltjes in de zaal. We speelden als toegift een stuk van Joey Roukens: Birthday Lullaby. Voor de Rising Star-tournee had hij een nieuw werk gecomponeerd. Deze schattige Lullaby gaf hij me vorig jaar na afloop van het concert in Parijs, op de dag van mijn negentiende verjaardag.’

Ik moet me vrij kunnen voelen, anders werkt het niet tussen een docent en mij

Noa en Elisabeth delen samen een appartement in Berlijn. ‘Het klikt tussen ons erg goed. Niet alleen muzikaal, we zijn ook heel goede vriendinnen.’ De lockdownperiode bracht Noa vooral door bij haar familie in Hilversum. Als zij in Nederland is, volgt ze haar lessen bij Antje Weithaas via Zoom. ‘Antje is een van de meest bijzondere viooldocenten in Europa, misschien wel in de wereld. Ze geeft me veel ruimte. Ik moet me vrij kunnen voelen, anders werkt het niet tussen een docent en mij. In de les stelt ze heel veel vragen, zodat ik me bewust word van wat ik doe en precies weet wat ik wil. Om dat vervolgens weer los te laten en de muziek uit mijn hart te laten komen.’

‘Als kind speelde ik volledig vanuit mijn intuïtie. Dat veranderde toen ik een jaar of twaalf, dertien was. Als ik mezelf nu terug hoor op die leeftijd, dan denk ik: ik zat echt veel te veel in mijn hoofd. Uiteindelijk gaat het erom een balans te vinden. Ik heb het idee dat ik steeds dichter bij mezelf kom. Dat het me lukt om iets persoonlijks toe te voegen. Hoe dat precies werkt is lastig uit te leggen. Elke violist is op zoek naar de mooiste klank, die is voor iedereen anders. Maar behalve klank zijn ook vibrato en timing belangrijk.’

Ik heb het idee dat ik steeds dichter bij mezelf kom

Noa heeft ‘heel veel zin’ in de komende concerten in Het Concertgebouw. Met Elim Chan en het Antwerp Symphony Orchestra speelt ze in augustus het Vioolconcert van Mendelssohn tijdens de BankGiro Loterij ZomerConcerten. Begin september keert ze met Anja Bihlmaier en het Residentie Orkest Den Haag terug voor het Vioolconcert van Bruch, tijdens de opening van Het Zondagochtend Concert. Toevallig twee vrouwelijke chef-dirigenten. Wat vindt ze daarvan? ‘Heel lang heerste het idee dat dirigeren niet hoort bij een vrouw, maar waarom niet? Voor de muziek zelf maakt het niet uit of je man of vrouw bent. Eerlijk gezegd sta ik niet eens bij stil of er een man of een vrouw voor het orkest staat als we samen muziek maken.’

En het zijn twee fantastische dirigentes, weet Noa. Met allebei werkte ze eerder samen. ‘De connectie met een dirigent is heel belangrijk. Om mij helemaal vrij te laten gaan in de muziek, moet ik mij op mijn gemak voelen.’ Extra bijzonder is dat ze het concert van Mendelssohn voor het eerst zal spelen op haar Guadagnini uit 1750, de viool die zij nu anderhalf jaar in bruikleen heeft van Tarisio. Ze is er superblij mee. ‘Het instrument heeft een heel rond en warm, maar ook fris en stralend geluid. Het kleurenpalet is heel groot. Ik doe nog steeds nieuwe ontdekkingen.’

De connectie met een dirigent is heel belangrijk

Noa heeft deze zomer een drukbezette agenda met concerten. Tijd voor vakantie is er niet. ‘Ik heb het gevoel dat de wereld de afgelopen tijd zo heeft stilgestaan dat ik niet de behoefte heb aan luieren.’ Over haar toekomst is ze duidelijk. ‘Ik krijg vaak de vraag wat ik wil bereiken, maar daar ben ik niet mee bezig. Ik ben dankbaar voor alle dingen die ik nu mag doen. De vreugde in muziek wil ik altijd behouden. En ik hoop nog heel veel te leren en verder te groeien. De komende twee jaar blijf ik bij Antje, denk ik, maar daarna wil ik nog wel een master bij iemand anders doen.’