Mirjam Wijzenbeek, programmeur Kleine Zaal: ‘Had ik maar een glazen bol’

‘Elke avond steek ik een kaarsje aan. Een positief licht. Ik hoop vurig dat vanaf januari de concerten weer kunnen doorgaan. In de eerste plaats voor het publiek, dat we iets moois willen bieden. En daarnaast voor de musici, die staan te springen om op te treden. Maar ook voor hun managers. Net als iedereen bij Het Concertgebouw hebben zij bergen werk verzet om de aangepaste programma’s mogelijk te maken.’

Wijzenbeek is sinds tweeënhalf jaar programmeur van de Kleine Zaal. ‘We hebben een prachtige traditie van grote strijkkwartetten, fenomenale zangers. De Kleine Zaal leent zich voor de mooiste kamermuziek van de wereld. Normaal programmeer ik een seizoen. Maar dankzij corona ben ik nu vooral bezig met herprogrammeren en annuleren. Met de anderhalvemetermaatregel kunnen we niet 440 maar tachtig mensen in de zaal ontvangen. Alle afspraken met de musici zijn daarom herzien. Concerten gaan twee keer op een avond, programma’s moesten worden ingekort tot een uur. En de fee hebben we moeten aanpassen aan de nieuwe kaartinkomsten.’

Ik hoop vurig dat vanaf januari de concerten weer kunnen doorgaan

‘Gelukkig hebben bijna alle musici daarmee ingestemd’, vertelt Wijzenbeek. Met een enigszins gerust gevoel ging zij in september het anderhalvemeterseizoen in. Dat was nog maar net op dreef, of er kwamen kinken in de kabel. ‘Het bleek dat musici uit het buitenland uiteindelijk toch niet mochten reizen. En vervolgens kregen we vanuit de overheid de restrictie opgelegd dat er nóg minder publiek in de zaal mocht. We zijn nu alweer weken gesloten. Een hoop concerten hebben we toch weer moeten annuleren.

’‘De klassieke wereld boekt ver vooruit. Op dit moment ben ik bijvoorbeeld ook bezig met het seizoen 2021-2022. De ontwikkelingen rond vaccins en sneltesten gaan ineens razendsnel. Dat stemt positief. Maar het blijft lastig om in de toekomst te kijken. Wie kan voorspellen hoe de wereld er over een jaar uitziet? Of over twee jaar? Ik denk weleens: had ik maar een glazen bol.’

Wie kan voorspellen hoe de wereld er over een jaar uitziet? Of over twee jaar?

‘In Het Concertgebouw komt de internationale top. We nemen daarmee een unieke positie in. Dat is een zegen, maar in coronatijden ook een vloek. We zijn van zoveel factoren afhankelijk. Het is heel ongewis wanneer we weer in volle glorie open kunnen. Juist deze tijd maakt duidelijk hoeveel mensen we normaalgesproken gelukkig maken met livemuziek. Het gemis is groot. Dan denk ik ook aan al die musici die van jongs af aan hebben toegewerkt naar een carrière op het podium. De muzieksector lijdt een ongenadig verlies. Ondanks alle steunmaatregelen.’

De onzekerheid is groot. Toch prijst Wijzenbeek zich gelukkig met haar prachtbaan. ‘Mijn hele leven kom ik al in Het Concertgebouw. Allebei mijn ouders speelden in het Radio Kamerorkest. Mijn zusjes en ik gingen mee naar repetities en concerten. We vermaakten ons met stapels kleurplaten. Dankzij mijn ouders kwam ik veel in de Grote Zaal. Maar de intimiteit van de Kleine Zaal trok mij toen al. Het voelde als een heel bijzondere plek. Hier leerde ik de magie van kamermuziek kennen.’

Het is elke keer weer spannend hoe een concert uitpakt. Of de combinatie musici en repertoire werkt

Wijzenbeek deed één jaar muziekwetenschap. Ze stapte over naar het conservatorium waar ze viool studeerde bij onder anderen Emmy Verhey. De liefde voor de Kleine Zaal is gebleven. ‘In mijn jeugd was ik altijd bezig met muziek verzamelen. Die drift om ontdekkingen te doen en mijn ongelooflijke bewondering voor musici, hun talent en vakmanschap, daar haal ik mijn voldoening uit als programmeur. Bij al mijn concerten zit ik in de zaal. Daar komt alles samen, in aanwezigheid van het publiek. Het is elke keer weer spannend hoe dat uitpakt. Of de combinatie musici en repertoire werkt. De momenten waarop één plus één drie is zijn de kersen op de taart.’

Die kersen op de taart zitten er nu even niet in. ‘Deze tijd vergt heel veel energie van ons allemaal’, zegt Wijzenbeek. Hoe houdt zij vol? ‘We hebben als collega’s veel contact via Zoom, gelukkig. Ik doe aan yoga. Elke ochtend maak ik mijn koffiewandeling. En ik droom ervan een hond te hebben.’ Intussen gaat ze onverdroten door met haar kaarsjesritueel. Daarover wil zij nog wel wat kwijt. ‘We hebben de afgelopen maanden laten zien dat wij in de anderhalvemetersetting een veilige omgeving kunnen creëren. Daar hebben we vanuit publiek en musici veel positieve reacties op gehad. Het zou mooi zijn als we dat vertrouwen ook van de overheid krijgen.’