'We wilden geen popiconen worden' - interview met Graham Gouldman

‘I’m not in love / So don’t forget it / It’s just a silly phase I’m going through...’ Wie in 1975 naar popmuziek luisterde hoort hierbij direct de onweerstaanbare melodie en achtergrondzang: het handelsmerk van 10cc, de Britse band die zich inmiddels klassiek mag noemen. Want de ‘silly phase’ duurt al ruim veertig jaar. Hun hits zijn tijdloos gebleken en optreden doen ze nog steeds. De bezetting is intussen diverse malen gewijzigd; drie van de vier oorspronkelijke leden waren in 1980 al afgezwaaid. Maar Graham Gouldman bleef op zijn post en bewaakt de erfenis. Tenminste, als hij niet bezig is collegazangers van nieuwe songs te voorzien, of op tournee is met zijn akoestische programma Heart Full of Songs.

Met laatstgenoemd project stond Gouldman in februari 2019 in Het Concertgebouw. ‘Voor het eerst, maar zeker niet voor het laatst´, zoals hij meteen wist. Helemaal juist: 14 april keert hij terug met 10cc, nu in de Grote in plaats van de Kleine Zaal. Het Concertgebouw is er tenslotte voor grote muzikale tradities, en dus ook voor popmusici die geschiedenis hebben geschreven.

‘Het was ook niet echt een doorsneepopband’, zegt Gouldman. ‘Anders dan Queen, David Bowie of Elton John wilden wij helemaal geen popsterren worden. Het liefst zaten we in de studio waar we van alles uitprobeerden. De gelijkwaardigheid was bijzonder: er was niet één frontman, we speelden en zongen allemaal en waren onze eigen producer. En omdat we gezamenlijk nummers schreven klinken er zoveel verschillende invloeden in door. Lol Creme en Kevin Godley waren georiënteerd op modern klassiek en Jacques Brel, Eric Stewart hield van rock-‘n-roll en blues, en mijn voorbeelden waren Burt Bacharach, Jimmy Webb en Buddy Holly. Uit die mix ontstond de 10cc-sound.’

Twee noten kunnen al volstaan om een traan op te wekken

Optreden kwam pas later, toen de eerste hits waren gescoord, beginnend met Donna in 1972. ‘De interactie met het publiek zou ik nu niet meer willen missen, maar wij moesten er echt aan wennen. De studio was onze werkplek. Dáár kwamen we op ideeën, mede door de technische mogelijkheden. We volgden geen trend, we verbeterden constant elkaars ideeën.’ Inderdaad hebben veel 10cc-nummers een enorm gelaagd, bijna orkestraal klankbeeld. ‘Maar hoe belangrijk technologie ook voor ons was, het uitgangspunt van een song moest goed zijn. Het begon altijd met een idee waarvan je dacht: dit liedje gaat werken.’

Graham Gouldman co-auteur van de hits I’m not in Love en Dreadlock Holiday, maar zijn staat van dienst gaat terug tot de jaren zestig. Ook een evergreen als No Milk Today van Herman’s Hermits vloeide uit zijn pen. ‘Volgens mij ben ik nooit ver van die vroege stijl afgedwaald. Ik ga nog steeds zitten met mijn gitaar als ik een nieuw liedje maak, met het doel dat ik minstens vijftig procent van wat ik voel aan anderen wil doorgeven.‘

De toestand van de wereld, millieu en klimaat zijn nu voor mij belangrijker thema’s dan meisjes

Sinds 2014 prijkt zijn naam in de Songwriters Hall of Fame, tussen die van zijn helden Bacharach, Webb en Paul McCartney. Wat is het criterium voor een echt goede song? ‘Dat ik hem zelf geschreven had willen hebben, haha. Een liedje moet ontroeren door de combinatie van melodie, akkoorden en tekst. Twee noten kunnen al volstaan om een traan op te wekken. Sommige songwriters kunnen het, andere bijna. Het is een vaardigheid waarmee je geboren wordt, je kunt het niet leren. Al helpt luisteren naar anderen wel om je eigen songs beter te maken. Gelukkig blijven ideeën voor nieuwe liedjes nog altijd komen. Er zijn dingen waarover je op mijn leeftijd niet meer schrijft, maar er zijn genoeg actuele onderwerpen. De toestand van de wereld, millieu en klimaat zijn nu voor mij belangrijker thema’s dan meisjes.‘

Voor een duurzaamheidslabel komt 10cc hoe dan ook in aanmerking. Het afhaken van medebandleden Kevin Godley en Lol Creme in 1976 was volgens Gouldman ‘een afschuwelijke ervaring, net een echtscheiding’. Eric Stewart vertrok drie jaar later na een auto-ongeluk. Maar stoppen met 10cc, zegt Gouldman, was geen optie. Opmerkelijk genoeg klinkt de band nog altijd zoals vroeger, ondanks alle amputaties en transplantaties.

Mijn grootste nachtmerrie zijn lege popzalen en concertgebouwen. Wat is er nou beter dan samen een sfeer scheppen

‘Met andere muzikanten en technische ondersteuning kun je de authentieke klank heel dicht benaderen. Dat ben je ook verplicht, vind ik, aan het publiek dat een band met die oude nummers heeft. Ja, dat lijkt op de klassieke uitvoeringspraktijk. Ik ga die liedjes niet heruitvinden. De meeste lenen zich daar ook niet voor.’

Toch wil Gouldman ze nog altijd live presenteren; een concert heeft meerwaarde. ‘Het is té gemakkelijk geworden om thuis alles te kunnen zien en horen. Veel mensen komen amper nog de deur uit en communiceren niet meer. Mijn grootste nachtmerrie zijn lege popzalen en concertgebouwen. Wat is er nou beter dan samen een sfeer scheppen, ook vooraf en na afloop? Maar pessimistisch ben ik niet, want ik zie veel jonge mensen naar onze concerten komen.’

Zijn band met Nederland ziet Gouldman alleen maar inniger worden. ’Ik kom terug met Heart Full of Songs. En ik zou dolgraag ook eens met Trijntje Oosterhuis werken, zoals Burt Bacharach deed.’