Hemelbestormer Arturo den Hartog: ‘Ik hoop op een divers publiek’

Musici zijn perfecte bruggenbouwers, vindt Arturo den Hartog. ‘Op het podium voel ik een sterke connectie met mijn publiek. Bijna alsof de hele zaal samen muziek maakt. Dat is een prachtige ervaring. De muziek is binnen één seconde weg, maar wat blijft is het gevoel. Muziek kan mensen inspireren, tot nadenken aanzetten. Ik zie het als mijn taak om de emotie van de componist zo goed mogelijk over te brengen.’

Muziek kan mensen inspireren, tot nadenken aanzetten

Arturo groeide op in Suriname. In 2017 kwam hij naar Nederland om aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag te studeren. Inmiddels heeft hij zijn diploma op zak, viel hij in de prijzen bij het Prinses Christina Concours en is zijn agenda gevuld met optredens. ‘De komende jaren hoop ik in veel Europese operatheaters en concertzalen te staan.’ Op een herfstige maandagmiddag is de countertenor graag bereid om over zijn ambities en drijfveren te vertellen.

Arturo kiest zijn woorden zorgvuldig. Een paar keer roept hij uit: ‘Oei, dat is een lastige vraag hoor!’ Toch lijkt hij over alle facetten van zijn vak al weleens te hebben nagedacht. ‘Ik hou me erg bezig met de rol van klassieke muziek in onze samenleving. Zo wil ik mensen die daar nog nooit mee in aanraking zijn geweest laten kennismaken met de schoonheid ervan.’ Hij noemt het het mooiste cadeau dat hij iemand kan geven.

Mensen die nog nooit met klassieke muziek in aanraking zijn geweest wil ik laten kennismaken met de schoonheid ervan

Surinaamse liederen

Aan zijn debutenlijstje voegt Arturo binnenkort Het Concertgebouw toe. Speciaal daarvoor liet hij een aantal traditionele Surinaamse liederen bewerken. Het is een van de manieren waarop hij hoopt nieuw publiek de zaal in te krijgen, vertelt hij. ‘Klassieke muziek heeft mij zoveel gegeven, dat wil ik graag delen met zoveel mogelijk mensen.’

Voordat hij naar Nederland kwam had hij zelf nog nooit live een concert of opera bijgewoond – simpelweg omdat er in Suriname geen aanbod was. Toch wist Arturo al jong heel zeker dat hij klassiek zanger wilde worden. ‘Mijn ouders waren bevriend met een priester die een groot liefhebber was van klassieke muziek. Hij hoorde mij zingen op mijn verjaardagsfeestje. Van hem kreeg ik mijn eerste zanglessen. Als jongetje van acht zong ik zo mijn eerste solo’s in de kerk van Paramaribo. Doodeng vond ik dat, maar tegelijkertijd dacht ik: wow, wat is het fantastisch om op een podium te staan!’

Een jonge Arturo den Hartog zingt in de kerk in Paramaribo

Ik dacht: wow, wat is het fantastisch om op een podium te staan!

In die tijd werd in Suriname de Kathedrale Koorschool opgericht: Arturo was een van de eerste leerlingen. Later kreeg hij via Skype zangles van een Nederlandse docent. Zijn ouders en grootouders hebben hem altijd gestimuleerd, vertelt Arturo. ‘Weet je wat grappig is? Mijn moeder had gehoord dat het belangrijk was om zo jong mogelijk met muziek te beginnen. Toen ik in haar buik zat draaide ze eindeloos een cd’tje met Mozarts Eine kleine Nachtmusik. Als peuter kon ik dat al neuriën.’ Arturo begint met zijn intussen perfect geschoolde stem te zingen. Ook nu herinnert hij zich het melodietje nog feilloos.

Inhaalslag

In Nederland begon Arturo aan een grote inhaalslag. Hij voelt zich hier als een kind in een snoepwinkel, zegt hij, met al die mogelijkheden om naar concerten en opera’s te gaan. In de tijd dat hij studeerde, pakte hij vaak op vrijdagavond na zijn lessen de trein naar Amsterdam om Het Concertgebouw te bezoeken. Een van zijn eerste concerten was de Matthäus-Passion. ‘Aria’s als Erbarme dich had ik in Suriname grijsgedraaid. Ik vond het fantastisch om die nu live te horen.’ En vervolgens dacht hij maar één ding: ‘Dáár wil ik staan.’ Zijn concertkaartje heeft hij altijd bewaard.

Ik keek er enorm naar uit om de barokmuziek naar Suriname te brengen

Ooit telde Suriname drie klassieke orkesten. Maar toen het land halverwege de jaren zeventig onafhankelijk werd van Nederland en een groot deel van de bevolking vertrok, kwam aan die traditie een einde. Arturo reisde in 2022 met Holland Baroque naar zijn moederland om daar concerten te geven. ‘Een droom die uitkwam’, zegt hij terwijl zijn ogen bij de herinnering beginnen te twinkelen. ‘Ik keek er enorm naar uit om de barokmuziek, waar ik zielsveel van houd, naar Suriname te brengen en aan mijn familie en vrienden te laten horen. We traden op in de kathedraal van Paramaribo. Het leek wel een popconcert, na elk stuk werd er gejoeld en geapplaudisseerd.’

Het heeft hem doen beseffen dat klassieke muziek net zo goed thuishoort in Suriname als waar ook ter wereld. Ook daarin ziet Arturo kansen om bruggen te slaan. ‘Je hebt in Suriname allerlei soorten muziek en dans, ik ben ervan overtuigd dat klassieke muziek daaraan een mooie toevoeging kan zijn.’

Mooie boodschap

Toen hij net in Nederland woonde nam hij zijn vrienden uit Suriname, die net als hij hiernaartoe waren gekomen om te studeren, geregeld mee naar concerten. ‘Vaak was het voor hen de eerste keer dat ze klassieke muziek hoorden. Het leuke is: ze zijn nu ook een beetje fan geworden.’ Arturo wil maar zeggen: ook mensen die klassieke muziek misschien niet direct als hun ‘thuis’ zien, kunnen erdoor geraakt worden.

Die vrienden zitten trouwens straks ook in de Kleine Zaal als hij er samen met pianist Daan Boertien optreedt. ‘Ik hoop op een divers publiek.’ Muziek van Europese en Noord-Amerikaanse componisten gaat die avond hand in hand met de door Max Knigge bewerkte Surinaamse liederen. ‘Daar zitten liederen tussen die mensen in slavernij zongen, protestliederen en liederen over hoop. Maar ook liederen die ik vroeger thuis op de radio hoorde, of die ik leerde op school of van mijn grootouders. Neem Blaka Rowsu, dat kent in Suriname iedereen.’

‘De liederen op het programma zijn afkomstig van drie continenten. Ze verschillen in stijl, maar tegelijkertijd drukken ze allemaal heel menselijke emoties uit. Gevoelens van geluk, hoop en verdriet bijvoorbeeld. Daarin vormen ze een eenheid. In deze tijd van polarisatie en oorlog vind ik dat een heel mooie boodschap om uit te dragen.’

Tip: bekijk ook de documentaire Barok in Paramaribo.